امور گمرکی و ترخیص کالا فرایندی مهم و ضروری است که واردکنندگان و صادرکنندگان با در نظر داشتن مقررات باید طی انجام فعالیت تجاری خود به آن بپردازند. انجام صحیح مراحل، شناخت کامل تمامی اصول و قوانین همچنین تسلط به تشریفات از مواردی است که برای انجام صحیح این فرایند باید به آن اشراف داشته باشید. در ادامه این مقاله از گمرکچی با ما همراه باشید که نکات مهمی را در اختیارتان قرار میدهیم.
امور گمرکی چیست؟
گمرک درواقع نهاد و سازمانی است که طی مقرراتی مشخص بر فعالیت و فرایندهای ورود و خروج کالا به کشور نظارت دارد. سازمان گمرک جمهوری اسلامی ایران نیز از این قضیه مستثنا نیست. تمامی اشخاص حقیقی و حقوقی برای انجام امور بازرگانی باید به قوانین سازمان گمرک که در قالب امور گمرکی بیان میشود متعهد باشند. امور گمرکی به چند دسته تقسیمبندی میشود که در زیر به آن اشاره میکنیم.
تنظیم قوانین و مقررات
قوانین و مقررات واردات و صادرات در هر کشور به موارد مختلفی اعم از قوانین داخلی آن کشور، قوانین صادرات بینالمللی و مواردی از این قبیل بستگی دارد. تنظیم این الزامات به صورتی که هیچگونه منافاتی با قوانین مرجع نداشته باشد به عهده گمرک است که شامل قوانین مالیاتی، ممنوعیت یا آزادسازی واردات یا صادرات برای کالایی خاص، تعرفههای واردات یا صادرات، مقررات ایمنی، بهداشتی و فنی و الزامات نرخ ارز میشود.
نظارت بر صادرات و واردات
بررسی انطباق واردات و صادرات مطابق با شرایط فعلی کشور و سیاستهای دولت همچنین ارائه بهترین دستورالعمل برای قرارگیری در مسیر پیشرفت ارزی به عهده گمرک است. از طرفی انطباق این موارد باید با قوانین اساسی کشور نیز همسو بوده و از آن تخطی نکند. نظارت بر این فرایند تنها به بررسی میزان و حجم کالا واردشده یا خارجشده از کشور نیست. بررسی مدارک، سندها و مجوزهای شرکتهای بازرگانی، بررسی محتویات کالاهای وارد یا خارجشده بهمنظور تطابق با قوانین کشوری، کنترل و ممانعت از ورود کالاهای قاچاق و تسهیل واردات کالاهای ضروری از دیگر امور گمرکی است که در این دستهبندی قرار میگیرد.
جمعآوری و ارائه آمار صحیح از واردات و صادرات کالاها به کشور همچنین تجزیه تحلیل این دادهها برای پیشبینی صحیح و نیازسنجی موارد ضروری نیز از وظایف گمرک به شمار میآید.
ترخیص کالای وارداتی
برای ترخیص کالاهایی که شرکتهای بازرگانی قصد واردات آن را دارند، دستورالعملها و الزامات مشخصی وجود دارد. وظیفه نظارت بر اجرای صحیح این دستورالعملها، انجام تشریفات قانونی و تحویل کالای ترخیص شده نیز به عهده گمرک است. در این میان میتوان به مواردی از قبیل تعیین و نظارت بر عوارض واردات کالا، دریافت مالیات بر واردات، بررسی مدارک و مجوزها و تطبیق آن با قوانین کشوری، صدور مجوزهای لازم برای ورود کالا از مرزهای رسمی اشاره کرد.
مبارزه با قاچاق و نظارت بر واردات و صادرات
از دیگر وظایفی که اجرای آن به عهده گمرک محول شده نظارت بر کالاهای قاچاق است که از روشهای غیررسمی به کشور وارد میشود. همچنین اجرای قوانین بر کالاهای قاچاق ضبط شده نیز به عهده گمرک است.
از طرفی نظارت بر بازارچههای مرزی، بندرها و مناطق آزاد، مرزنشینان و مواردی از این قبیل نیز جزو فعالیتهای سازمان گمرک کشور به حساب میآید.
با توجه به موارد گفتهشده امور گمرکی برای هر شرکت بازرگانی که قصد واردات یا صادرات کالا را دارد شامل قوانین و الزامات خاصی است. برای آنکه ابهامات و سؤالات متقاضیان بهدرستی پاسخ گفته شود، سازمان گمرک اقدام به ارائه اطلاعاتی در سامانه جامع امور گمرکی کرده است که در ادامه بیشتر با آن آشنا میشویم.
معرفی کامل سامانه جامع امور گمرکی
سامانه جامع امور گمرکی یا EPL (Electronic Packing List) درگاهی برای ارتباط الکترونیکی و انجام بهینه فعالیتهای برونمرزی بین اربابرجوعان (بازرگانان) و گمرک است. امکان استفاده از این سامانه برای انجام واردات و صادرات در تمامی گمرک سطح کشور وجود دارد. تنها کافی است با نحوه انجام فعالیت در این سامانه آشنا شوید.
021-54079
09124701423 | 09177430365
روش استفاده از سامانه جامع امور گمرکی
در این سامانه بهصورت الکترونیکی میتوان کالای وارداتی یا صادراتی را به گمرک اظهار نمود. برای واردات کالای موردنظر ابتدا باید در سامانه NTSW اقدام به ثبت سفارش کرد. پسازاین کار به سامانه جامع مراجعه کرده و محموله را اظهار گمرکی میکنید. برای انجام صادرات، دیگر نیازی به ثبت سفارش در سامانه NTSW نبوده و فعالیت شما تنها به EPL محدود میشود. سامانه جامع گمرکی به چند زیر بخش تقسیم میشود که در ادامه به مهمترین آنها اشاره میکنیم:
- ارسال گواهی بازرسی COI
- بررسی وضعیت ثبت ترخیصیه
- تجمیع بارنامه
- تفکیک بارنامه
- ثبت کوتاژ
- درخواست مجوز تخلیه صادرات
- دریافت سریال ترانشیپ
- دور اظهاری ترانزیت
- دور اظهاری ترانزیت با بارنامه و خروج موقت
همانطور که گفته شد استفاده از سامانه جامع امور گمرکی بهصورت الکترونیک و بدون نیاز به حضور مستقیم در این سازمان است. یکی از مهمترین مزایای استفاده از این سامانه صرفهجویی در زمان متقاضیان آن به شمار میآید. همچنین طی گزارشی که گمرک ارائه کرده انجام امور واردات در این سامانه بهصورت میانگین 3 روز زمان برده که به نسبت 26 روز زمان برای مراجعه حضوری، میزان قابلتوجهی بهحساب میآید. همین امر 23 درصد ارزش تجارت صرفهجویی در چرخه بازرگانی خارجی را به همراه داشته است.
همچنین برای رهگیری از شرایط وضعیت کالا، دیگر نیاز به حضور در سازمان گمرک نبوده و بهصورت آنلاین و روزانه امکان اطلاع از کالای وارداتی وجود دارد.
قوانین و شرایط امور گمرکی و ترخیص کالا
ترخیص کالا یکی از مهمترین فرایندی است که شرکتهای بازرگانی و واردات با آن مواجه هستند. آشنایی با مراحل ترخیص کالا باعث میشود که در هزینه و زمان شرکتها صرفهجویی شده و این فرایند به بهترین شکل ممکن به سرانجام برسد. از مهمترین مواردی که در زمان ترخیص کالا باید به آن توجه کنید اطلاع از قوانین واردات کشور است.
هر کشوری بسته به شرایط، قوانینی کلی و جزئی برای واردات کالا دارد. این قوانین به شرایطی ازجمله منابع ثبت سفارش، نوع حکومت، شرایط کنونی و مواردی از این قبیل بستگی دارد. برای واردات کالا و محصولات به داخل کشور ابتدا باید بهصورت دقیق ممنوعیت یا عدم ممنوعیت واردات آن محصول مشخص شود. سپس درصورتیکه برای واردات آن کالا قوانینی تکمیلی وجود داشته باشد نیز باید موردنظر قرار دهید. برای دریافت اطلاعات تکمیلی میتوانید با سایت گمرکچی همراه باشید. در ادامه شما را برخی از مهمترین قوانین گمرکی آشنا میکنیم.
کد گمرکی
همانطور که گفته شد نوع کالا وارداتی نقش مؤثری در تعیین قوانین تأثیرگذار بر آن دارد. طبق مقررات گمرک جمهوری اسلامی ایران کالاهای مختلف با کد گمرکی دستهبندی میشوند.شناخت انواع مختلف کدها و دستهبندی کالای موردنظر برای واردات به شما کمک میکند که برآورد صحیحی از میزان مالیات و مقررات تأثیرگذار داشته باشید.
مالیات و عوارض گمرک
از دیگر مواردی که در امور گمرکی و ترخیص کالا ایران تأثیرگذار خواهد بود، مالیات و عوارض گمرکی است. بسته به نوع کالا و قوانین مربوط به آن حجم مختلفی از عوارض برای واردات باید پرداخت شود. همچنین مدلهای مختلفی از مالیات ازجمله مالیات وارداتی، مالیات بر ارزشافزوده، عوارض بر واردات کالا و تعرفههای گمرکی نیز در دسته این هزینهها قرار دارد.
برخی از کالاها امکان گرفتن مجوز واردات در ایران را به دلایلی اعم از مشکلات بهداشتی، سیاسی، امنیتی، محیط زیستی و مغایرت با دین نخواهند داشت. به همین دلیل امکان واردات این کالاهای ممنوعه در ایران از مراجع قانونی وجود ندارد. از این رو بهصورت جدی به شما توصیه میشود که هزینه و وقت خود را برای واردات آنها هدر ندهید.
مراحل صفر تا صد ترخیص کالا از گمرک
برای ترخیص کامل کالا باید مراحل زیر بهصورت صحیح و کامل انجام شود:
- دریافت قبض انبار گمرکی پس از رسیدن کالا به اماکن گمرکی
- آمادهسازی و ارائه مدارک و اسناد
- مراجعه به سامانه جامع امور گمرکی و ثبت اظهارنامه
- تعیین مسیر اظهارنامه و دریافت کوتاژ آن
- کنترل و ارزیابی کالای وارداتی موجود در اماکن گمرکی
- کسب مجوزهای موردنیاز مطابق با کالای وارداتی مانند مجوزهای استاندارد، سلامت، ایمنی و …
- بررسی تعرفه، مالیات و ارزش اظهارنامه که به مرحله کارشناسی معروف است
- پرداخت عوارض گمرک
- بارگیری و تحویل کالای موردنظر از اماکن و انبار گمرک
- خروج کامل کالا
محاسبه هزینههای امور گمرکی و ترخیص کالا
برای ترخیص کالا از گمرک، صاحب حقیقی یا حقوقی کالا باید مبلغی که توسط کارشناسان اداره گمرک مشخصشده را بهصورت کامل پرداخت نمایند. پس از پرداخت هزینه پروانه سبز شما صادرشده که مجوز اصلی برای ترخیص کالایتان از گمرک به شمار میآید. البته هزینه های ترخیص کالا تنها به مورد گفتهشده محدود نشده و موارد زیر را نیز شامل میشود:
- هزینههای انبارداری کالا در گمرک
- هزینههای بارگیری و تخلیه کالا از انبار گمرک
- هزینه کارشناسی کالا
- تعرفههای آزمایشگاهی
برای محاسبه دقیق هزینههای ترخیص کالا ابتدا 4 درصد ارزش کالا را محاسبه نمایید. این هزینه بهعنوان حقوق گمرکی در نظر گرفته میشود. سپس به سراغ جدول تعرفههای گمرکی ایران رفته و سود بازرگانی را به رقم قبلی اضافه کنید. پسازآن 9 درصد مالیات بر ارزشافزوده را با مجموع هزینههای گفتهشده جمع نمایید. درنهایت 1 درصد هزینه هلالاحمر را نیز به مجموع هزینهها اضافه کرده و بیمه کالا را نیز در نظر بگیرید.
مدارک مورنیاز امور گمرکی و ترخیص کالا
همانطور که گفته شد برای ترخیص کالا و محصولات وارداتی از گمرک باید مدارکی را به این سازمان ارائه کرد. این مدارک برای تهیه سند اظهارنامه گمرکی باید بهصورت غیرحضوری و الکترونیک ارائه شود. در ادامه مدارک لازم برای امور گمرکی و ترخیص کالا را به شما معرفی میکنیم:
- گواهی مبدأ خرید کالا
- پیش فاکتور
- بیمهنامه کالا
- بارنامه
- کپی کارت بازگانی
- گواهی ترخیصیه بار
- ارائه مجوز ثبت سفارش
- پروانه بهرهبرداری معتبر
- اعلامیه تأمین ارز یا نامه برات
- وکالتنامه رسمی برای اشخاص ترخیص کننده و حقالعمل کار
- لیست عدل بندی
- اظهارنامه واردات قطعی
- قبض انبار
- مجوزهای قانونی موردنیاز مانند گواهی بهداشت، اداره استاندارد، قرنطینه نباتی، و غیره
به خاطر داشته باشید که ارائه مدارک معتبر و پر کردن صحیح فرمهای ثبتی بهترین روش برای جلوگیری از اتلاف زمان و انرژی شماست.
معرفی انواع ترخیص کالا از گمرکات و رعایت امور گمرکی آنها (شامل کالاهای مجاز و مشروط و ممنوعه)
در ایران مسئول بررسی و وضع قوانین برای امور گمرکی و ترخیص کالا وزارت صمت است. این وزارت خانه بر انجام صحیح وظایف محول شده نیز نظارت دارد. با توجه به شرایط موجود بهصورت مستمر قوانین وضعشده اصلاح و بهروزرسانی میشود. در ادامه اطلاعاتی در ارتباط با کالاهای مجاز ، مشروط و ممنوع برای واردات به ایران در اختیارتان قرار خواهیم داد.
به هر کالا یا محصولی که قوانین واردات ایران را نقض نکند، کالای مجاز گفته میشود. این کالا شامل مواردی است که از طریق روشهای قانونی به کشور وارد میشود. به خاطر داشته باشید که هر کالایی که از طریق قاچاق وارد شود حتی اگر در لیست کالای مجاز باشد، برای واردکننده خاطی پیگرد قانونی به همراه خواهد داشت.
برای واردات و صادرات کالاهایی که در لیست مشروط قرار دارند، باید مجوزهایی اضافه بر حالت معمول گرفته شود. در برخی موارد واردات محصولاتی که بهصورت مستقیم با سلامت و ایمنی جامعه در ارتباط است، نیاز به گرفتن مجوزهای مخصوصی دارد. به همین دلیل ممکن است این کالاها در لیست کالای مشروط قرار گیرند. برای اطلاع از بهروزترین لیست محصولات مشروط میتوانید به سایتهای معتبر گمرک و مواردی مشابه آن مراجعه نمایید.
همانطور که گفته شد برخی از کالاها بههیچوجه اجازه ورود به کشور از طریق گمرک را نخواهند داشت. در ادامه لیستی از این کالاها را مشاهده میکنید:
- اسلحه و تمامی تجهیزاتی که بهصورت سازمانی مربوط به امنیت و ایمنی کشور هستند که شامل تمامی سلاحهای گرم و متعلقاتی مثل باروت، فشنگ، مهمات جنگی و مواردی از این قبیل است.
- مواد مخدر روانگردان که سلامت جامعه را به خطر میاندازد.
- دستگاههای فرستنده رادیویی
- دستگاههای مخصوص برای فیلمبرداری و عکاسی هوایی
- سامانهها و دستگاههای فرستنده و ضبط کننده صدا
- دستگاههای استراق سمع
- کالاهای مخابراتی
- لوازم صوتی و تصویری خلاف شئون اسلامی و عرف جامعه
- کتاب، نشریات و روزنامههای خلاف شئون اسلامی و نظم و عرف جامعه
- کالاهای مغایر با مذهب رسمی کشور
- تمبر، بلیتهای بختآزمایی و ابزار انجام قمار که با دین اسلام مغایرت دارد.
- کالاهایی که اصل آن با تصویر بستهبندی آن مغایرت داشته باشد.
کلام آخر
سیستم واردات و صادرات یکی از ارکانهای گردش مالی هر کشور به شمار میآید. برای آنکه شرکتهای بازرگانی و تجار بتوانند بهدرستی در مسیر سودآوری و پیشرفت قرار بگیرند، باید از امور گمرکی و ترخیص کالا آگاهی داشته باشند. در این مقاله نکات مهمی در این حوزه را به شما معرفی کردیم. برای کسب اطلاعات بیشتر با گمرکچی همراه باشید.
021-54079
09124701423 | 09177430365